قلم

ماه رمضان، ماه اجابت درخواست‏ها

در روایتی پیغمبر اکرم(صلّی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) می‏فرمایند: «لَوْ یَعْلَمُ الْعَبْدُ مَا فِی رَمَضَانَ لَوَدَّ أَنْ یَکُونَ رَمَضَانُ السَّنَه» اگر بنده بداند که در ماه مبارک رمضان چیست، هر آینه دوست می‎دارد که تمام سال، ماه رمضان باشد. لذا روایتی نقل شده است که وقتی ماه مبارک رمضان می‎آمد، پیغمبر اکرم(صلّی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) این جملات را می‏فرمودند: «سُبْحَانَ اللَّهِ مَا ذَا تَسْتَقْبِلُونَ وَ مَا ذَا یَسْتَقْبِلُکُمْ»؛ شما به دیدار چه می‎روید؟! چه چیز به دیدار شما می‎آید؟! در روایت آمده است: «قَالَهَا ثَلَاثَ مَرَّات». حضرت سه بار این را تکرار می‎فرمودند.

در روایتی پیغمبر اکرم(صلّی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) می‎فرمایند: خداوند در هر شب از ماه مبارک رمضان سه بار می‎فرماید آیا درخواست‏کننده‎ای از من هست که من درخواست او را اجابت کنم؟! آیا کسی هست که به من رجوع کند و از من پوزش بطلبد تا من هم بپذیرم؟! این روایات مربوط به خود ماه مبارک رمضان است که موقعیّت ماه رمضان را بیان می‏کند.

تقسیم بندی حاجات

خواسته‎های ما در یک تقسیم‏بندی ابتدایی به دو دسته معجّل یا کوتاه‏مدّت و مؤجّل یا بلندمدّت تقسیم می‏گردند. حاجات مؤجّل ما حاجاتی است که در عمود زمان مطرح است و آن را در طول زمان، مثلاً مادام‏العمر یا برای سال آینده می‏خواهیم؛ امّا حاجات معجّل حاجاتی است که یک لحظه هم نمی‎خواهیم خواسته ما به تأخیر بیفتد. از طرف دیگر، هر چه اهمیّت خواسته‏ای بیشتر باشد، تأکید بیشتری هم بر آن می‎کنیم و آن را بر دیگر خواسته‏ها مقدّم می‎داریم و بر آن اصرار می‏ورزیم.

شب‏های قدر؛ شب ترمیم گذشته و ترسیم آینده

مطلب دیگر، مسأله لیالی قدر است. در روایتی که زراره نقل می‎کند، امام صادق(علیه‎السلام) می‎فرمایند: بررسی امور سال آینده و اندازه‎گیری آن، در شب نوزدهم انجام می‎شود و در شب بیست و یکم ثبت و ضبط می‎شود و در شب بیست و سوم توشیح می‎شود و به امضای ولی‏عصر(صلوات‏الله‏علیه) می‎رسد.

یا ایها الذین ءامنو کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون

ای کسانیکه ایمان آورده اید ، روزه بر شما واجب شد ، همانگونه که بر امت های قبل از شما واجب شد ، شاید متقی شوید .

هدف روزه در لعلکم تتقون است . اول آیه با یا ایها الذین ءامنوا شروع می شود . بعضی جاهای قرآن خطاب یا ایها الناس است ، یعنی خدا همه مردم را خطاب می کند ولی اینجا فقط مومنین خطاب شده اند . 

امام صادق علیه السلام میفرمایند : لذت ندای یا ایها الذین ءامنوا ، خستگی ، گرسنگی و سختی روزه را از تن آدم بیرون می کند .

روزه فقط در زمان پیامبر اکرم نبوده است بلکه امت های پیامبران گذشته هم روزه داشتند . حضرت موسی علیه السلام در دوره اش روزه ، 40 روز بوده است ، در زمان حضرت عیسی علیه السلام نیز روزه 40 روز بوده است ، نوشته اند بعضی اوقات شبانه روزی بوده است . در آغاز وجوب در اسلام هم همین طور بوده است ( افطار به افطار ) و بعدا تعدیل شده است .

میلاد حضرت علی اکبر علیه السلام مبارکباد .

« انّک لعلی خلق عظیم »

در این جلسه کمی درباره فضائل حضرت علی اکبر علیه السلام صحبت خواهیم کرد . آیه « انک لعلی خلق عظیم » درباره پیامبر است که خداوند به پیامبر فرمود : پیامبر ، تو در خلق عظیم مسلطی . این آیه برای حضرت علی اکبر علیه السلام هم مصداق پیدا می کند . چند نمونه از فضائل حضرت علی اکبر علیه السلام را بررسی خواهیم کرد ، چون اکثرا درباره حضرت علی اکبر علیه السلام فقط از عاشورا گفته شده و اتفاقا اوج هم همانجاست ، اوج اصحاب سیدالشهدا همان روز عاشوراست ، قله قاف همان عاشوراست ، سیمرغ واقعی هم در کربلا جمع می شوند . همیشه از عاشورا گفته شده و خیلی هم خوب است چون اوج آنجاست ولی در زیارت حضرت علی اکبر علیه السلام نکاتی می توان به دست آورد که نشان می دهد حضرت علی اکبر علیه السلام دارای فضائل و اخلاق بسیار بزرگی است .

بسم الله الرحمن الرحیم

آیات قبل از آیه 54 سوره مائده درباره یهود و نصاری است . چه کسانی کمک می کنند و چه کسانی نفاق و دو رویی دارند . در اینجا می فرماید : کسانیکه ایمان آوردند ، نه همه . هر کس از دین برگردد ( حتی اگر همه از دین برگردند ) خدا یک قوم دیگر را می آورد و آنها ایمان خدا را برقرار می کنند که اینها ویژگی هایی دارند :

1 ) هم آنها خدا را دوست دارند و هم خدا آنها را دوست دارد . یک وقتی مردم بد ، قدر انسان خیّر را نمی دانند . مثلا وقتی برادران حضرت یوسف قدر او را نداستند ، عزیز مصر قدر او را فهمید و بعد خود حضرت یوسف عزیز مصر شد . اگر عموی پیامبر و قریش قدر پیغمبر را ندانستند ، مردم مدینه قدر دانستند . چه کسی ضرر کرد ؟ کسانی که قدر ندانستند . وظیفه بقیه هست که قدر بدانند و خیّر هم نباید منت بگذارد . اگر خیر هم بگوید دیگر کار خیر انجام نمیدهم ، خداوند کسی را میاورد از خیر قبلی بهتر .

رحمت عام و خاص خدا

مشهور در میان گروهى از مفسران این است که صفت"رحمان"، اشاره به رحمت عام خدا است که شامل دوست و دشمن ، مؤمن و کافر و نیکوکار و بدکار مى ‏باشد ، زیرا مى ‏دانیم" باران رحمت بى ‏حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بى ‏دریغش همه جا کشیده" همه بندگان از مواهب گوناگون حیات بهره‏مندند و روزى خویش را از سفره گسترده نعمتهاى بى ‏پایانش بر مى ‏گیرند ، این همان رحمت عام او است که پهنه هستى را در بر گرفته و همگان در دریاى آن غوطه‏ ورند .

ولى"رحیم" اشاره به رحمت خاص پروردگار است که ویژه بندگان مطیع و صالح و فرمانبردار است ، زیرا آنها به حکم ایمان و عمل صالح ، شایستگى این را یافته ‏اند که از رحمت و بخشش و احسان خاصى که آلودگان و تبهکاران از آن سهمى ندارند ، بهره ‏مند گردند .

بعد از پدر بزرگوار خود در دنیا چندان مکث نکرد و پیوسته نـالان و گـریـان بـود ، در آن مـدت قلیل آن قدر اذیّت و درد کشید که خداى داند و اگر کسى تـامـّل کند در آن کلمات که امیرالمؤمنین علیه السّلام بعد از دفن فاطمه علیهاالسّلام با قـبـر پیغمبر صلى اللّه علیه وآله وسلّم خطاب کرد مى داند که چه مقدار بوده صدمات آن مظلومه .

آیا بسم اللَّه جزء سوره است ؟!

به اعتقاد اهل‏بیت رسول اللّه‏ علیهم السلام که صد سال سابقه بر سایر رهبران فقهى مذاهب دارند و در راه خدا به شهادت رسیده و در قرآن نیز عصمت و پاکى آنها به صراحت بیان شده است ، آیه «بسم‏ اللَّه الرّحمن الرّحیم» آیه‏ اى مستقل و جزء قرآن است . فخر رازى در تفسیر خویش شانزده دلیل آورده که «بسم‏ اللَّه» جزء سوره است . (4)

انشاءلله ابتدا به طور خلاصه به تفسیر آیه شریفه «بسم الله الرحمن الرحیم» می پردازیم و سپس تفسیر سوره مبارکه واقعه را آغاز می کنیم .

برای جلوگیری از طولانی شدن متن ها ، این مطالب در چند بخش ارائه خواهند شد .

بسم الله الرّحمن الرّحیم

ابتدا از لحاظ اعراب «بسم الله الرحمن الرحیم» را مورد بررسی قرار می دهیم :

(بسم) جار و مجرور متعلق به خبر محذوف . و مبتدا محذوف تقدیرا

(اللّه) لفظ جلاله مضاف إلیه و مجرور

(الرحمن) صفت برای لفظ جلاله مجرور به تبعیت از لفظ جلاله

(الرحیم) صفت دوم برای لفظ جلاله مجرور به تبعیت (1)

تفسیر :

میان همه مردم جهان رسم است که هر کار مهم و پر ارزشى را به نام بزرگى از بزرگان آغاز مى ‏کنند . آیا بهتر نیست که براى پاینده بودن یک برنامه و جاوید ماندن یک تشکیلات ، آن را به موجود پایدار و جاویدانى ارتباط دهیم که فنا در ذات او راه ندارد ؟

السلام علیک یا فاطمه الزهراء

حضرت حیدر به نام فاطمه حساس بود 
خلقت از روز ازل مدیون عطر یاس بود
ای که ره بستی میان کوچه ها بر فاطمه
گردنت را می شکست آنجا اگر عباس بود

ضمن عرض تسلیت به مناسبت شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها ، متن زیر خلاصه ای از باب دوم کتاب منتهی الآمال پیرامون تاریخ حضرت فاطمه سلام الله علیها می باشد .